Codependency is een manier van gedragen die je hebt geleerd als klein kind. het was een geniale oplossing voor een ongezonde situatie en het heeft je helpen overleven! Onbewust probeer je de verwonding te helen die je hebt opgedaan in je kindertijd. Alleen nu hoop je onbewust dat het wel gaat lukken om die liefde te blijven ontvangen! Codependency wordt ook wel medeafhankelijkheid genoemd en bestaat ongeveer bij 10% van de bevolking.
Codepenten hebben de neiging zich volledig op de ander te richten, willen anderen helpen, gaan daarbij over hun eigen grenzen en verliezen hun eigenheid.
Codependency ontstaat vaak doordat iemand te weinig liefde, eigenwaarde of bevestiging krijgt in de interactie met de omgeving. Het ontstaat bijvoorbeeld wanneer ouders fysiek of emotioneel niet beschikbaar zijn, wanneer er misbruik plaatsvind of wanneer een kind regelmatig wordt gepest.
Hierdoor leert een kind dat het afhankelijk is van anderen voor liefde, goedkeuring of bevestiging.
Liefde is dan niet onvoorwaardelijk, maar het kind moet ervoor werken. Als kind leerde je wellicht dat je door te helpen, door empathisch te zijn of perfect te zijn, liefde kon ontvangen. Of door aardig, mooi, prestatiegericht of anderszins nuttig te zijn. Er waren dus voorwaarden op basis waarvan er liefde voor jou was. Een rol die jou werd toebedeelt.
In je kindertijd leerde je uit te reiken door je perfect te gedragen, je had consistente liefde en aandacht nodig. In plaats daarvan was het er soms wel en dan weer niet. Bijvoorbeeld omdat je ouders ziek waren, druk, afwezig, zelf problemen ervaarden etc. (Ouderschap gaat overigens niet over perfectie, het gaat over goed genoeg zijn. Over als ouder fouten maken en weer herstellen. Dat herstellen van eventuele fouten is een belangrijk punt. Liefdevol, begripvol, begrenst, duidelijk en empathisch zijn kernelementen van een goede opvoeding. )
De consistente aandacht ‘verdienen’ door perfect te zijn is een van de coping mechanismen. Of door helpend, lief, behulpzaam te zijn, begripvol en empathisch! Als codependent voel je aan wat de ander nodig heeft, en negeer je je eigen behoeften of weet je niet goed wat deze zijn. Hierdoor wordt de kans groter om in toxische relaties te belanden.
Je aanpassen en een rol spelen is vermoeiend. Je bent niet geheel jezelf. Op het werk, in relaties en in je gezondheid kunnen er problemen of symptomen ontstaan.
Wanneer je start met een relatie geeft iemand je de waardering, erkenning en liefde. Het lijkt onvoorwaardelijk, je wordt op een voetstuk gezet en in de verliefdheidsfase krijg je tijdelijk alles wat je nodig hebt. Consistente liefde, warmte, respect en verbinding. Eindelijk is alles goed in je leven. Ook je fysieke lichaam doet hard mee om verbinding te intensiveren door extra dopamine en oxytocine aan te maken! Daardoor voel je je helemaal fantastisch en in staat om je te verbinden met de ander! Je geeft die enorme liefde terug. Ook de partner wordt op een voetstuk gezet. Je wordt geïdealiseerd en de ander idealiseert jou! Jij gaat helpen of de ander bevestigen. Je idealiseert elkaar.
Wanneer een van beiden vast blijft houden aan de ideaal beelden (van jezelf of de ander) dan gaat het vaak mis. Je kunt dat ideaalbeeld niet altijd vasthouden. Doordat je een keer moe of sacherijnig bent of door andere omstandigheden.
Soms trigger je daardoor pijn of behoeften in de ander die je dan op dat moment niet vervuld. Dan ontstaan er hechtingsconflicten. Mensen die geraakt worden in hun hechtingsbehoeften worden boos, bang of verdrietig. Je raakt iets in de ander of er wordt iets geraakt in jezelf!
Vechten, vluchten of bevriezen zijn coping mechanismen om om te gaan met die pijn. Eindeloze gesprekken, ruzies, zwijg-festijnen, vermijding, verleiding, seks wat het ook is wat je dan doet, het zijn allemaal reacties om weer terug proberen te komen naar die fijne gevoelens van acceptatie, liefde en bevestiging.
Je zou zeggen, door ruzie te maken wil ik terug naar liefde, hoe dan? Ruzie is toch niet liefdevol? Ja je probeert de ander terug te ‘dwingen’ in dat mooie. Je probeert de ander over te halen, door te pleasen, te begrijpen, alles te zijn wat de ander nodig heeft en als niks lukt wordt je bang en machteloos en daarmee vaak verwijtend en boos!
Je gaat je weer ideaal gedragen, begripvol, liefdevol, perfect, helpend, mooi en sexy, wat het ook is wat je doet, je probeert terug te gaan naar de ideale fase. Zo kunnen veel relaties op en neer gaan in het aantrekken en afstoten. In de hechtingsdans. Onbewust probeer je de verwonding te helen die je hebt opgedaan in je kindertijd. Nu gaat het wel lukken om die liefde te blijven ontvangen!
Een gezonde relatie
Veiligheid, vertrouwdheid en liefde zorgen normaal gesproken voor een veilige bedding waarin jij en je partner jezelf kunnen zijn met alle kanten inclusief de schaduwkanten. In een relatie leer je elkaar kennen en de liefde zorgt voor acceptatie. Je kunt het aan om af en toe afwijzingen van je partner te ontvangen. Je kunt jezelf geven wat je nodig hebt en bent minder afhankelijk van anderen. Je bent in contact met jezelf en je eigen behoeften en kunt jezelf opvangen als er tekorten ontstaan. Je kunt om hulp vragen als dat nodig is, je weet hoe je kunt vragen en hoe je kunt omgaan met een ‘nee’.
Contact te maken met de onderliggende pijn, de tekorten en pijnlijke ervaringen verwerken door bijvoorbeeld EMDR, coaching of therapie is een belangrijke stap in je helingsproces.
Daarbij leren je empathische vermogen en zelfcompassie toe te passen op je zelf en je innerlijke kind. Jezelf in wat je ook meemaakt te omarmen en te troosten. Om te gaan met jezelf zoals je met een kindje om gaat. Ook dat is een hele belangrijke stap.
Grenzen stellen en leren voelen wanneer grenzen worden overschreden zijn belangrijke leerpunten voor een codependent.
Dit kan weerstand geven van een omgeving die dit niet gewend is. Het kan lastig zijn en je kunt weerstand of schuldgevoelens ervaren. Je kunt kritiek krijgen hierdoor of boosheid van je omgeving. Je doorbreekt patronen en dat kan je onzeker maken of eenzaam.
Gezond gedrag voelt vaak in het begin lastig. Je weet nog niet altijd wat normaal is. Er kunnen mensen uit je leven verdwijnen die niet meer passen bij je nieuwe assertiviteit. Je bouwt een gezondere identiteit op.
Je trekt hierop mensen aan die bij je passen, waarbij je jezelf kunt zijn. Je eigenwaarde neemt toe. Er ontstaan gelijkwaardigere relaties. Je ziet in wanneer je terugvalt in je overlevingsmechanisme van zorgen en grenzeloos gedrag. Zelfkennis wordt steeds meer jouw innerlijke kompas. Je werkt samen met je innerlijke delen en bent in staat leiding te nemen over jouzelf en je eigen leven.
© 2022 Tessa
