Simon en Samantha keken mij met vragende ogen aan. Ze zaten naast elkaar op de bank en uit hun houding sprak een zekere verslagenheid.
Ik weet niet of mijn gevoel nog kan terugkomen. Hij heeft zulke nare dingen gezegd! Hij zei laatst nog dat hij liever de hond ging uitlaten dan bij mij zijn, en dat doet me pijn! Er rolde een traan over haar wang.
Simon onderbrak haar: Tja dat moet je wel in een context zien. Ik was moe had de gehele dag gewerkt en dan is het druk binnen met de kinderen. Ik zag er tegenop om naar huis te gaan en dan staat zij me met open armen op te wachten! Dat benauwd me! En hoe gek het ook klinkt dan ga ik liever met de hond wandelen dan thuis te zijn. Maar ik hou wel van haar, dat is het echt niet.
‘Hoe kan je nou van me houden als je niet bij me wil zijn!’, riep Samantha uit!
Simon zuchtte en keek mij aan alsof hij me wilde vragen het uit te leggen!
Op dat moment van ons gesprek vroeg ik hen te formuleren wat ze graag zouden willen bereiken met mij. Wat was hun doel door met mij te spreken. Ik kreeg de indruk dat het op dat punt erg belangrijk was om duidelijke kaders te scheppen, want ook ik ben geen wonderdokter!
Het doel was voor beiden om een andere manier van omgang met elkaar te vinden. Een met rustigere communicatie en een manier van omgaan zonder escalaties.
Toen de insteek duidelijker was gaf ik een toelichting op wat ik zag en beleefde in hun conversatie.
Daarbij maakte ik een onderscheid tussen de inhoud van hun gesprek en een diepere laag. Een laag van emoties en behoeften.
Mijn ervaring met stellen heeft mij geleerd dat op inhoudsniveau conflicten kunnen blijven doorgaan. Want bijvoorbeeld wanneer een van beide partners later thuis was dan afgesproken is dat toch een feit?! Maar wat als er volgens de andere partner een ‘goede reden was’ om te laat te komen? Voor je het weet ben je een uur aan het praten over het wel of niet te laat komen en dat heeft geen zin.
Want de emoties geven slechts een signaal af dat er onderliggende behoeften worden geraakt en gefrustreerd. Het wordt dan tijd voor zelfonderzoek!
In het geval van Simon en Samantha hoorde ik bij Samantha vooral de behoefte aan ‘samen zijn en het zoeken naar ‘verbinding’. Oude pijnen als ‘in de steek gelaten’ en ‘alleen zijn’ werden getriggert en maakten haar emoties groter.
Bij Simon hoorde ik vooral de behoefte aan ‘vrij zijn’ en ‘autonomie’. Ook bij hem werd pijn getriggert: ‘hij voelde zich niet erkend in zijn goede bedoelingen en zorgzaamheid, die er ook was’. Hun behoeften botsten op het moment. Er ontstond dan een soort emotioneel gevecht. Wiens behoeften zouden worden vervuld? Wie kreeg zijn gelijk? Eerst werd er gestreden met woorden, vervolgens met daden. Van boosheid en irritatie kwam er geschreeuw en escalaties waarbij er met borden gegooid werd.
En het enige wat ik zag waren twee mensen die probeerden gehoord en gezien te worden door elkaar, in hun behoeften en goede bedoelingen.
Hoe kon ik Simon en Samantha door een andere bril naar elkaar laten kijken?
Ik startte met hen bewust te maken van hun emoties en wat zij hiermee bewerkstelligden in de ander… Wanneer je behoefte hebt aan verbinding en je schreeuwt; ‘je bent er nooit voor me, je denkt alleen maar aan jezelf!’ Kun je je voorstellen dat de ander eerder de andere kant oploopt dan met je gaat verbinden. En wanneer je zegt; ‘ik hou van je maar wil eigenlijk niet bij je zijn’. Kun je je voorstellen dat het ‘ik hou van jou’ niet als zodanig ontvangen wordt.
Hoe dan wel?
Door te leren communiceren over de onderliggende emoties, wensen en behoeften (zonder verwijten): Lieve schat wanneer je de gehele dag weg bent geweest kijk ik uit naar je komst. Ik zou dan graag voelen dat je van me houdt door even door je vastgehouden te worden. Als je na een dag werken alleen met de hond gaat lopen merk ik dat ik me alleen en angstig voel. Ik denk dan dat je niet meer van me houdt!
Deze boodschap is een duidelijke ik-boodschap zonder een verwijt aan de ander. Het spreekt over de eigen gedachten, beleving, behoeften en wensen.
Of een andere boodschap: Lieve schat wanneer ik een hele dag gewerkt heb ben ik leeg en uitgeput. Ik hou dan nog steeds van je alleen heb geen energie meer over om aan jou te geven. Wanneer je me dan nodig hebt voel ik me benauwd omdat ik het op dat moment niet te geven heb. Ik heb eigenlijk behoefte aan een uur rust en ‘alleen tijd’ zodat ik iets kan opladen. Daarna zou ik er misschien -niet altijd- wel voor je kunnen zijn. Ik moet er wel bij zeggen dat ik erg veel moeite heb met dingen die ‘moeten’, ik zou het fijner vinden om je vast te houden als het zo voelt dan wanneer ik het ‘moet’.
Met Simon en Samantha hebben we in meerdere sessies hun escalaties onderzocht en hun onderliggende behoeften en wensen besproken. Door een andere manier van communiceren te leren werd hun manier van communiceren zachter en meer begripvol naar elkaar. Doordat er meer draagvlak kwam werd ook het incasseringsvermogen en het geloof in de kracht van hun liefde sterker.
Uiteindelijk konden zij zelf de draad verder oppakken en hun nieuwe communicatie toepassen!