De angst om gek te worden!

Samuel, een knappe verzorgde man van 43 jaar, nam ogenschijnlijk ontspannen op de bank in mijn praktijk plaats.

Verrassend genoeg was zijn ontspannen en zelfverzekerde overkomen tegengesteld aan de reden waarvoor hij mij consulteerde. Sam kampte al heel lang met angst. Hij voelde zich angstig op de weg, angstig als hij alleen was, angstig in een vliegtuig en hij had behoefte aan een ‘weten’ dat er iemand op de achtergrond was die hem zou kunnen ophalen als hij ‘gek’ zou worden. Hij was dus ook bang om gek te worden.

Terwijl ik naar Sam luisterde vroeg ik me af hoe zo’n ogenschijnlijk succesvolle en knappe man zo angstig is geworden. Terwijl hij praatte geraakte ik in verzeild in beelden over zijn leven. Voor mijn  ogen ontstonden beelden waarin hij gepest werd, beelden dat zijn vader hem sloeg, beelden dat hij een puppy op straat eten gaf en ernaast zat alsof hij ook geen thuis had. Beelden waarin hij ook van die plek weggeschopt werd door grotere kinderen.

Ik onderbrak Sams verhaal en vroeg hem of hij de beelden die ik zag herkende. Zijn ogen lichtten op. Hier had hij stiekem op gehoopt, dat ik iets zou kunnen zien over hem, wellicht dat ik hem dan zou kunnen helpen met zijn angsten. Hij had al veel therapie geprobeerd en steeds kwam het erop neer dat hij zelf de oorzaak was omdat hij zijn gedachten of zichzelf niet kon beheersen. Het frustreerde hem, hij had immers een gezond verstand en had zijn manieren om mensen niet te laten weten hoe hij zich voelde. Tijdens een vergadering ervaarde hij doodsangsten echter uiterlijk zag je niks aan hem. Van binnen waren er echter enorme spanningen en gevechten gaande.

Hij had vele strategieën ontwikkelt om ‘normaal’ over te komen. Alleen zat het hem steeds meer in de weg en de angsten werden groter en niet kleiner! Hij vermeed bepaalde zaken zoals rijden tijdens filetijd; hij maakte dan op de zaak grapjes dat je ‘als baas altijd later mocht beginnen als je maar ook laat wegging’. Hij kwam pas na de files en ging na de file weg. Wanneer hij vakantie opnam bleef hij thuis terwijl zijn gezin in het vliegtuig zat, hij durfde niet mee. Hij gaf dan aan dat hij te veel werk had om mee te gaan.

Omdat zijn vriendin aangaf het echt niet meer leuk te vinden in hun relatie omdat hij geen initiatieven nam, had hij haar onlangs verteld hoe hij zich werkelijk voelde. Zij had hem aangedrongen met mij een afspraak te maken. Ik scheen -aldus zijn vriendin- ‘wonderlijke’ dingen te kunnen.

Dus zat Sam voor me en begon zijn leven voor mijn ogen vorm te krijgen. Ik vroeg me af hoe ik Sam zou kunnen helpen. Het werd me duidelijk dat hij een pittige jeugd gehad had waarbij hij geen steun ervoer. Een jeugd waarbij hij alleen was en zich verlaten had gevoeld. Geen steun van zijn ouders maar wel veel afwijzing. Veel onveiligheid bij leeftijdsgenoten en in zijn buurt en geen steun of oplossingen. Hij was op zichzelf aangewezen.

Voor mijn gevoel was de angst die hij in die tijd had ervaren naar binnen geslagen en had hij geleerd de wereld te zien als een beangstigende plek. Een plek zonder steun. Sam vertelde mij dat hij echt met zichzelf in gesprek ging en tegen zichzelf zei : ‘ik moet gewoon normaal doen! Kom op er is niks aan de hand, ik kan best alleen een wandeling maken!’. En wanneer hij zich op advies van zijn psychologe dan uitdaagde en alleen die wandeling ging maken, hij voor het einde van de straat al angstige gevoelens ervaarde. Zijn borstkas leek dan wel uit elkaar te klappen. Samen met zijn vriendin kon hij iets verder van huis komen. Toch vond hij het belachelijk dat hij zoveel moeite had om alleen over straat te gaan! Hij snapte heus wel dat een vergadering niet levensbedreigend was, maar van binnen voelde het wel zo!

Sam had voor zijn gevoel alles al geprobeerd maar niets hielp.

Na samen enkele jeugdervaringen te hebben uitgediept en situaties in het heden te hebben besproken die hem angst inboezemden maakten we een nieuwe afspraak voor een EMDR sessie.

Tijdens deze sessie focusten wij ons op het ontladen van nare gebeurtenissen in zijn jeugd die hem een angstig gevoel hadden gegeven. In een volgende sessie focusten wij ons op andere ervaringen en liet ik de EMDR overgaan in een lichte trance waarbij ik Sam uitnodigde contact te maken met de kleine jongen die alle nare levenservaringen had doorstaan. Ik liet Sam zijn ‘kleine Sam’ in gedachten ophalen uit een situatie waarin hij mishandelt werd en had gedacht dat hij dood ging. Er liepen tranen over zijn wangen toen hij tegen zijn kleine ik zei ‘dat had nooit mogen gebeuren, ik begrijp dat je bang bent en dat je niemand vertrouwd, het is logisch.‘

We doorliepen samen vele nare levenservaringen en haalden in al die situaties ‘kleine versies van hemzelf op’. We gaven kleine Sam uitleg, steun en liefde.

Uiteindelijk visualiseerden we samen met de kleine ikken van Sam een reis met de auto over de snelweg waarin we in de file belandden. Hier kreeg  een van de kleine ikken van Sam het gevoel ‘niet weg te kunnen’. Sam ervaarde paniek, en begreep waar dit vandaan kwam!

Samuel voelde wat hij kon doen. Hij steunde en troostte zijn kleine ik en gaf aan dat hij het aankon. Dat hij er was en dat hij kleine Sam -ook al was hij angstig- nooit meer zou afwijzen. De angst mocht er zijn en toch zouden ze de file aankunnen!

Toen ik Sam enkele weken later weer sprak had hij werkelijk in de file gereden en hij vertelde dit met een glimlach. ‘ik vond het spannend, maar het ging!’ ‘Het is niet iets wat ik tegen al mijn vrienden en bekenden zal zeggen maar ik heb het gevoel dat ik een hele bende kinderen dagelijks met me meesleep. Een soort weeshuis vol. En ik mag voor hen allemaal zorgen. Soms vind ik dat moeilijk en heb ik de neiging om te zeggen ‘niet zeiken gewoon doorzetten!’. Maar dan herinner ik weer het hele fijne gevoel van die sessie en bind ik in en zeg ik ‘sorry’ tegen mijzelf! Haha ik was altijd bang om gek te worden en nu ik in mijn hoofd zulke ‘gekke’ dingen doe, voel ik me gezonder dan ooit. Het heeft me een bepaald soort rust gegeven!’.

Sam leerde dat er een gegronde reden was voor zijn angsten. In het verleden was het beangstigend om alleen te zijn want dan werd hij mishandelt. In het verleden was hij ook in gevaar. En in het verleden was hij enorm onveilig en was er geen steun. In plaats van zichzelf cognitief op te voeden en zijn gedachten om te vormen zorgde hij in de emotionele laag anders voor zichzelf. Door zijn verleden en de de beschadigde delen in zichzelf te erkennen veranderde hij zijn gevoelens. Hij leerde te zorgen voor de delen in hem die in het heden nog steeds angstig waren en zo kon hij zijn angsten beter opvangen en zelfs transformeren!

Samen deden wij nog enkele sessies en gaandeweg veranderden de doelen van Sam. Zijn ogenschijnlijke zelfverzekerdheid was niet meer een masker maar voelde doorleefder en ‘echter’ voor hem. Hij was zoals hij dat zei ‘zichzelf’ geworden!