Onze gedachten trekken onze aandacht. De hele dag produceert ons brein allerlei gedachten:
- Waar heb ik trek in? He jakkes weer geen lekkere chips in huis!
- Moet ik al weer boodschappen doen, he bah het regent!
- Is het al zo vroeg? Moet ik nu mijn bed al uit!
- Oh heerlijk de zon schijnt!
- Waar zijn mijn schoenen gebleven? Waarom ben ik ook altijd alles kwijt!
- Ik moet die opdracht nog afmaken! Ik moet nog meer gaan doen, mijn baas is ontevreden!
- Wanneer zou ik promotie krijgen!?
- Oh die belangrijke vergadering is vandaag.
- Oh lekker vrij, eindelijk weekend, wat zal ik eens gaan doen…
- Oh nee file, wat is dit toch raar, waarom staan we allemaal in derij iedere ochtend om ergens heen te gaan, waar zou zij eigenlijk heen gaan?
- Oh als ze maar niet boos wordt nu ik dat niet heb gedaan.
Ons bewustzijn volgt de gedachten alsof ze waarheid zijn. Hele werelden ontstaan vanuit die gedachten. Een gedachte kan zijn: ‘Als zij maar niet denkt dat ik… als ze dit doet. Nou dan ga ik…’
Terwijl degene die dit denkt feitelijk in een stoel zit, met Netflix aan, is zij in gedachten een eigen wereld aan het creëren waarin ze bedenkt wat er kan gebeuren, ze voorspelt het handelen van een ander en bedenkt vervolgens haar reactie daarop!
Terwijl er nog steeds niets van dat alles daadwerkelijk is gebeurt en in het hier en nu Netflix dus om aandacht vraagt, bedenkt deze persoon een geheel nieuwe situatie en haar reactie daarop. Hierdoor kijkt zij heel netflix niet meer en is zij in gedachten verzonken. Ze is opgeslokt door haar gedachten wereld, en niet meer in het hier en nu. (lees ook de blog “leef jij in je gedachtewereld of in het nu?”). Onze gedachten zijn verleidelijk. We staan er niet bewust bij stil echter we leven en wonen vaak in onze gedachten. We kunnen gerust de gehele dag van gedachte naar gedachte springen zonder ons hier bewust van te zijn.
Een ander voorbeeld hierin kun je vinden in relaties. Zoals we vaak zien probeert de ene partner de ander te veranderen of aan te sporen om het toch vooral op haar manier te doen!. Er ontstaat een interne dialoog. ‘Hij had zijn baas moeten mailen. Zo mag hij zich niet laten behandelen! Waarom luistert hij nooit naar me, als hij nou maar gewoon…‘
Waarbij degene die dit denkt er volledig vanuit gaat dat dit de waarheid is. Alsof haar manier de juiste is en zijn manier de foute. Terwijl de feitelijke werkelijkheid dit tegenspreekt! Want: ‘Hij mailt zijn baas niet, hij laat zich zo behandelen en hij volgt zijn eigen pad.’ Zoals kennelijk de bedoeling was anders was het wel anders gelopen. Is er wel een goede en foute manier? Of is de werkelijkheid gewoonweg wat het is?
Zo kunnen we onze denkwereld over een ander heen spreiden en ook voor de ander invullen wat er kennelijk moet gebeuren. Terwijl de ander zijn eigen werkwijze heeft of wil ontwikkelen!
We geloven wat we denken. We bevinden ons in gedachten in de denkbeeldige situatie en dat heeft erg veel effect op ons! Niet alleen mentaal en emotioneel maar ook fysiek!
We hebben zelfs wetenschappelijk kunnen aantonen dat iedere cel in ons lichaam meeleeft met onze gedachten. Onze hartslag, zuurstofgehalte, stresshormonen etc. Doen mee! Evenals onze emoties. Dat wat we geloven vormt ons lichaam!
Wanneer we geloven dat we van stress ziek worden, worden we ziek. Wanneer we geloven dat we van schoonmaken af zullen vallen, dan vallen we af. En wanneer we terugdenken aan traumatische ervaringen uit het verleden, reageert ons lichaam alsof we nu weer in gevaar zijn!
Dus zelfs al zitten we nog steeds op de bank met Netflix aan, we zijn ons daar maar ten dele van bewust. Het grootste deel van ons bewustzijn bevind zich namelijk in de denkbeeldige wereld. Jagend achter de gedachten aan waarvan we denken dat we ze moeten volgen.
Maar net als in een slechte film blijkt er geen einddoel te zijn. De gedachte lost gewoon op of je volgt in èèn keer een hele andere gedachte!
Zo kan je verstrikt zijn in verontwaardiging omdat je man niet is wie jij vind dat hij moet zijn. En vervolgens ineens bedenken dat je honger hebt en je jezelf af vraagt of je een pizza kan bestellen.
Het is als een droom waarbij je speelt in de sneeuw. “Je rent, blaffende sneeuwhonden rennen met je mee, er zijn bomen, jullie springen rennen, koude wolkjes komen uit je mond en ineens kijk je naar beneden en zie je dat je winter parka is verwisseld door een zwembroek. De sneeuw verdwijnt plotseling en je bevindt je aan de Costa Brava en baadt in het felle zonlicht!”
In een droom kan alles en in je gedachten ook! Hoe dat kan? Welkom in de wondere wereld van de gedachten… in gedachten kunnen de beelden die je bedenkt levensecht zijn!!
Zo werken je gedachten; ze gaan van hak op de tak en jij als een verdwaalde sneeuwhond volgt met je bewustzijn ieder (loos) spoor wat je aangereikt krijgt.
Wanneer je gedachten je vertellen dat ‘iets anders moet’ kun je als eerste onderzoeken of de gedachte feitelijk waar is en of de gedachte ook na langere tijd nog als waar voelt. Is er wel een ware waarheid?
Vervolgens kun je handelen vanuit automatische overlevingsmechanismen. Doen zoals je altijd doet. Je gedachten volgen. Of een bewuste keuze maken. Je kunt jezelf afvragen: Hoe wil ik reageren?.
Ga je zodra je partner thuiskomt hem bestoken met kritieke of vragen en vertel je hem hoe beroerd je dag was? Of kies je voor een ander scenario. Besluit je hem te vertellen hoe leuk je hem vind. Terwijl je de punten van kritiek even parkeert om deze later te onderzoeken?
We hebben allemaal keuzes over hoe we met situaties omgaan. En wanneer we iets denken of voelen betekent het vaak dat onze aandacht wordt gevraagd. We kunnen vervolgens kiezen om ergens wel of niet op te focussen.
Die keuze is zo belangrijk omdat je daarmee bewuster kunt leven. Door te leven vanuit je bewuste zijn wordt het leven vaak leuker en minder dramatisch. Het helpt je om de positieve zaken in het leven meer te herkennen en je wordt minder afgeleid door gedachten.
In feite is een gedachte dat wat het is.
Als je denkt: Dat is een mooie bank
Of ‘dat is een lelijke bank’.
Dan is de gedachte zelf een waardeoordeel over een bank echter het blijft gewoonweg een gedachte en het blijft ook gewoon een bank.
Zo zie ik dat mijn ouders vroeger bruine tegels in hun badkamer prachtig vonden. Vervolgens werd de mode anders en veranderde ook hun voorkeur. Nu weer 35 jaar later worden bruine tegels weer de mode. En wat is dan waar? Welke tegels zijn mooi, welke zijn lelijk? En waarom heb ik het eigenlijk over tegels?! Is dat nou interessant?!
Het zijn allemaal gedachtes zonder waarheid. Het is maar een gedachte. Als kind wilde ik graag een mooie barbiepop, in het heden zou ik daar mijn geld niet aan uit geven. In het verleden vond ik het belangrijk wat een bepaald persoon van me vond en nu maakt me dat niet meer uit. Toen ik jong was wilde ik uit huis en op mijzelf, nu zou ik er veel voor over hebben om een nachtje onder het dak van mijn ouders te kunnen slapen! Onze gedachten zijn momentopnames en kaderen onze beleving van de werkelijkheid. In dit verband vind ik het verhaaltje mooi van de oordeelloze boer.
Het inspirerende verhaal van een Chinese boer over goed en slecht:
In het begin van de 19e eeuw leefde er in China een boer. Hij was tevreden met zijn leven en genoot van iedere dag. Tegenwoordig zouden we zeggen dat hij echt in het ‘nu’ leefde. De boer had zeven prachtige paarden waar hij goed voor zorgde en waar hij veel van hield. De paarden leverden hem geld op doordat hij ze werk liet doen voor anderen. Op die manier voorzag hij in zijn levensonderhoud en in dat van zijn familie.
Op een dag liepen twee van zijn paarden weg. Zomaar de bergen in. Iedereen in het dorp kwam naar de boer en leefde mee. “Wat erg voor je”, “Wat vervelend” ,”Je zult wel balen”. Maar de boer zei “Ik weet niet of het goed of slecht is dat mijn paarden zijn weggelopen”.
Na een week kwamen de twee paarden weer terug bij de boer en ze hadden vijf wilde paarden meegenomen uit de bergen. De dorpelingen waren erg blij voor de boer en feliciteerden hem met dit geluk. De boer zei “Ik weet niet of het goed of slecht is dat ik nu vijf wilde paarden erbij heb”.
Twee dagen later ging de zoon van de boer de wilde paarden temmen. Toen hij op het tweede paard zat, steigerde deze zo wild, dat de zoon van het paard viel en beide benen brak. Weer kwamen de dorpelingen langs om mee te leven met de boer. Ze vonden het vreselijk wat er met zijn zoon was gebeurd. De boer zei “Ik weet niet of het goed of slecht is dat mijn zoon van het paard is gevallen”.
Twee weken later kwam China in oorlog en werden alle jonge mannen opgeroepen om in het leger te komen. Ook in het dorp van de boer kwamen de soldaten langs om de jongens op te halen. Toen ze bij de boer kwamen en zagen dat zijn zoon twee benen had gebroken, lieten ze de zoon thuis bij de boer. De dorpelingen waren weer helemaal blij voor de boer, maar de boer zei alleen “Ik weet niet of het goed of slecht is dat mijn zoon niet in het leger hoeft”.
Onze gedachten bepalen veel van onze emoties en onze beleving van de werkelijkheid. Wanneer we onze gedachten niet al te serieus nemen zien we dat onze gedachten slechts pogingen zijn van ons brein om het leven te kaderen en te begrijpen. Op die manier proberen we een vorm van grip en controle te krijgen op de werkelijkheid die voor ons ongrijpbaar en beangstigend kan zijn.
Gedachten, oordelen, vergelijkingen, verwachtingen het zijn allemaal manieren om dat te doen. En uit deze denkwijze volgen ook weer emoties, teleurstellingen en pijn. Zonder de gedachten, oordelen, vergelijkingen en verwachtingen is het leven gewoon zoals het is, of zoals de boer zei: ‘ik weet niet wat het is, het is gewoonweg’.
Door geen labels te plakken of door de gedachten niet te volgen of serieus te nemen kom je erachter dat de werkelijkheid een stuk minder dramatisch kan worden ervaren.
Zo had laatst mijn zoon gelogen. En mijn gedachten draaiden dol in mijn hoofd. Ik vond er wat van! En veel ook!
- Hij had niet moeten liegen
- Hoe moet het nou met hem?
- Straks gaat hij meer liegen wat dan?
- Wat als dit slecht af loopt op zijn werk?
- Wat als het nooit overgaat?
- Wat heb ik verkeerd gedaan als moeder?
Hierop volgden mijn emoties zoals: boosheid, verdriet en angst.
Ik besefte -toen mijn zoon later naar een vriend was, dat ik zittend op de bank in de woonkamer feitelijk in het ‘nu’ zelf geen problemen had. Ik had thee, warme voeten en behuilde ogen. En verder was hij niet aanwezig in de kamer waar ik zat. Hij was er niet en in het hier en nu was er dus niets wat me stoorde, behalve mijn prikkende ogen en mijn gedachten, die dus een eigen verhaal vertelden over mijn zoon. Het verleden en de toekomst van mijn zoon werden belangrijke verhalen in mijn hoofd totdat ik ze observeerde. Het verleden lag achter ons, daar was niet meer aan te doen. De toekomst, die was nog niet gebeurt en ik kon ook daar niet zo veel aan doen.
Ik kon kijken in het hier en nu naar een oplossing, en die had ik niet. Ik zag ook in dat ik geen invloed had op een oplossing nu. Het was het pad van mijn zoon, ik kon er wat van vinden maar ik kon het niet beïnvloeden. Hij was meerderjarig, had eigen keuzes en een eigen leven en dus moest ik het loslaten. Hoewel er tal van redenen waren om het niet geheel los te laten; ik had als moeder natuurlijk ook een verantwoordelijkheid om mijn zoon te beschermen tegen zichzelf. Heel lastig zo’n moederbrein!
Toen ik me echter focuste op de thee in mijn hand, mijn warme voeten en mijn ademhaling, werd ik rustig. Hoe hard ik ook zou nadenken, ik kon niets veranderen aan het gedrag van mijn zoon van gisteren. Ik kon ook niets doen nu aan het gedrag van mijn zoon in de toekomst. Ik kon nu iets bedenken om hem te beschermen en daar hield het mee op.
Zoals de boer de benen van zijn zoon kon spalken nadat deze gevallen was, zo kon ik iets doen om een vangnet te creëren voor het gedrag van mijn zoon. Maar verder dan dat reikte mijn invloed niet.
Goed en slecht zijn oordelen die ons belemmeren om situaties met een open blik te bezien. Iets kan slecht lijken (zoals je baan kwijtraken, of je partner verliezen, een zoon die liegt) en toch goed uitpakken (een nieuwe leukere baan of partner kan zich aandienen, je wordt wijzer). Voordat je je uit veld voelt geslagen door een gebeurtenis, bedenk dan dat je nog niet kunt weten of de gebeurtenis goed of slecht is. Wanneer je dak lek is en je hebt geen geld lijkt dat misschien het einde van de wereld. Echter er komt een oplossing en wellicht wordt de dakdekker die je dak komt maken wel de liefde van je leven! Zo werd het ogenschijnlijke einde van je leven, plots een nieuw begin!
Probeer open te staan voor wat zich aandient. Wie weet is het onverwacht iets moois en ben je achteraf blij dat de ‘slechte’ gebeurtenis heeft plaatsgevonden.