Wat is liefde

Kinderen krijg je. Je ontvangt ze en zet ze op de wereld. Je weet niet welk karakter ze hebben. Je weet niet wat hun wensen zijn. Of ze een stofwisselingsziekte hebben, van chocolade houden, homo hetero of iets ertussenin zijn. Je krijgt ze, verzorgt ze, houdt van ze… en als ze groter worden gaan ze stinken. Zetten ze zich soms af, halen ze een knuffel, hou je van ze, verzorg je ze, volgt ze, verlaten ze je, bouwen ze hun eigen leven op en kijk je mee, maar anders. Vanaf het moment dat je ze brengt op aarde begin je met loslaten en dat houdt niet meer op!

Maar wat als je ziet dat je kinderen dingen doen waar je niet achter staat. Een keer een biertje te veel gaat misschien nog wel. Maar wat als ze een ander pijn doen. Iemand doodrijden, iemand verwonden, uit woede, stommiteit, bewust handelen of onmacht wellicht? Hoe ga je daar mee om?

En dan is de vraag: ‘wat is liefde’.

Ik sprak ooit een cliënt die mij zei dat ze onvoorwaardelijke liefde voelde voor haar partner. Dat, dat voor haar gelijk stond aan alles accepteren en hem alles gunnen. Toen ik aangaf dat ik daar niet in geloofde, was zij verbaasd! Was het dan niet spiritueel om te geloven in onvoorwaardelijke liefde? Nou gek genoeg geloof ik niet dat iemand er gelukkiger van wordt als ik onvoorwaardelijk akkoord ga wanneer mijn partner in plaats van op het toilet op de tafel zou poepen. Ook zal niemand er bij gebaat zijn als ik mijn kinderen niet begrens of hen niet aangeef dat ze dagelijks moeten douchen, want geloof me met zoveel jongens in èèn huis, dat gaat stinken! En nee daar ga ik niet onvoorwaardelijk mee akkoord!

Toen ik research deed voor mijn boek over samengestelde gezinnen kwam ik verhalen tegen van stiefdochters die de lippenstift van hun stiefmoeder insmeerden met sambal. Kinderen die logen, stalen, stief broertjes en zusjes opzettelijk pijn leken te doen en meer. Steeds was daar die vraag: Wat is liefde? Liefde voor het kind? Liefde voor jezelf?

Er zijn vele mensen en dus ook vele meningen.

Ik geloof dat grenzen stellen ook liefde is. Een hevige confrontatie kan dus ook liefde zijn.
Ook kan liefde zijn,  iemand die iets naars deed liefde geven, als een warm fluffy dekentje om hem heen spreiden. Liefde geven die iemand eerder in zijn leven tekort kwam, die hem aanzette tot die nare daden.

Onlangs mocht ik een discussie bijwonen tussen twee geliefden die beiden vanuit hun buik en hart hetzelfde voelden. Maar vanuit hun programmering (en persoonlijkheid) anders handelden ten opzichte van een kind.

Ik zie dit soort inhoudelijke discussies vaker en ze zorgen vaak voor veel pijn en onenigheid.

Terwijl ik naar hen keek zag ik echter dezelfde kleuren in hun hart en buik.
Ze voelden dezelfde knoop in hun maag ten opzichte van het kind. En ook voelden zij liefde.
Hoewel de kracht van hun liefde verschilde en door hun programmering de liefde in een andere vorm werd gegoten was het onmiskenbaar liefde.

Liefde is dus universeel maar wordt door de programmering van mensen in een bepaalde vorm gegoten. Zo kan een moeder liefdevol zijn en grenzen stellen en de andere moeder grenzeloos zijn en daarmee liefde willen geven. Dezelfde liefde in verschillende vormen.

Welke vorm het meest effectief is wil ik in deze blog niet bespreken. Wat ik wel weet is dat ook daarin – net als met alles in het leven, het gaat om het vinden van de balans.

Vanuit de situatie van mijn cliënten bekeken, gebruikte ik de universele liefde die ik zag in hun hart voor het kind: Door de inhoud en de uitvoering te parkeren en vervolgens te kijken naar de gemeenschappelijke knoop. We konden zien dat hun programmering -dus de invulling van hun liefde, de vorm die ze kozen, een rol speelde in de onenigheid en verwijdering die ze ervaarden.

Door te kijken naar de herkomst van deze programmering (hun jeugd ervaringen en pijn die ze hadden geleden inhun leven) kon er begrip en compassie voor de ander ontstaan. In plaats van strijd de ander over te halen tot de ‘juiste manier van handelen’ van de ander. Sonja had zelf weinig liefde gekend en wilde haar kind alles geven wat zij tekort was gekomen. Zij wilde grenzeloos knuffelen, (Gechargeerd weergegeven)

Marco – die geleerd had uit zijn jeugd dat je moest knokken voor dingen, dat je zelf initiatief moest nemen om ergens te komen wilde grenzen stellen. Paal en perk stellen, misschien zelfs een keer goed schreeuwen. Het kind moest op zijn nummer gezet worden! Hij wilde flink grenzen stellen! De Berlijnse muur was er niks bij!  (wederom wat gechargeerd weergegeven)

Jullie kunnen zien waar de onenigheid tussen hen wellicht ontstond: Een muur neerzetten en suf knuffelen gaan lastig samen…

Door te zien van waaruit iemand handelt ontstaat begrip en compassie. Door met beiden hun herkomst en jeugd te bespreken konden ze bij elkaar de emotie en ook het verdriet achter hun keuze voor de invulling van de liefde zien.

Nog steeds kan hun eigen manier van handelen als de juiste manier ‘voelen’. Ze zijn het immers gewend en zo doen ze het altijd. En deze manier was in hun verleden bewezen effectief. (In dit voorbeeld de confrontatie aangaan vanuit een behoefte aan veiligheid en duidelijkheid of grip en controle. Het kind aanpakken en de waarheid zeggen kan voelen als het geven van een grens. Die dit kind en alle betrokkenen veiligheid kan geven.

De ander kan juist behoefte hebben aan harmonie. En het kind willen steunen zonder confrontaties en harde woorden. Behoefte om schuld af te leggen. Zorg te geven die het kind heeft gemist. Maar ook uit angst voor heftigheid en confrontatie. De wens te verstoppen. Zaken onzichtbaar te laten. Geen grenzen te stellen.)

Door inzicht in hun automatische keuzes, hun programmering, ontstaat onderhandelingsruimte.
Niet: gaan we jóuw of mìjn manier doen.

Wel: ik heb behoefte aan… en de ander heeft behoefte aan… hoe kunnen we iets creëren zodat we ieders behoeften erkennen. Compromissen ontstaan ook vanuit liefde.

Dus wanneer je me vraagt wat liefde is? Dan is dat de ruimte laten voor de ander om zichzelf te zijn, met respect voor diens eigenaardigheden en handelswijze, en dat alles binnen gezonde grenzen! Liefde is daarbij ook de ruimte hebben voor het sluiten van compromissen, omdat er geen een waarheid of juiste manier is, er zijn er vele!