Verliefdheid: het blaast je van je sokken, de wereld ziet er anders uit en je partner lijkt een lot uit de loterij. Een lot wat 2/3 van de mensen in een relatie enkele jaren later retour willen brengen met de prijs erbij!
Gedesillusioneerd en verdrietig, vol pijn van hun aan stukken gevallen droom van “en ze leefden nog lang en gelukkig”.
Eenzaamheid, frustratie, verdriet? Wat maakt een relatie nu zo’n uitdaging?
En waarom denken we dat iets wat zo belangrijk is, iets wat zo veel invloed heeft op onze geestelijke en fysieke gezondheid dat we dat wel even kunnen doen. Dat het ons wel lukt.
Samenzijn is gecompliceerd, anders zouden 2/3 van de koppels elkaar niet verlaten… Samenzijn is een uitdaging in alle lagen van de bevolking! Alle achtergronden, culturen en welstanden. Overal zijn koppels ongelukkig…
Twee voorbeelden:
Een vrouw wordt gebeld. Haar man zegt haar. Sorry schat ik ben vanavond laat!
De vrouw denkt bij zichzelf: oh nee, het is al de derde keer! Hij heeft vast een affaire. Hij vind me niet belangrijk! Wanneer hij thuiskomt is de sfeer koel en hebben ze het niet gezellig.
Nu een tweede voorbeeld met dezelfde situatie. Ook haar man belt haar op en geeft aan dat hij voor de derde keer die week laat terug zal zijn van zijn werk!
Deze vrouw denkt bij zichzelf. Ach die arme schat hij werkt zo hard. Dit is al de derde avond dat hij overwerkt. En dat alles omdat hij ons een goed leven wil geven! Wanneer hij thuiskomt wordt hij warm ontvangen en maken ze iets leuks van de avond die hen resteert.
Dezelfde situatie levert bij beide vrouwen een compleet andere reactie op. Hoe kan dat? Dat komt omdat er andere schema’s worden getriggerd in deze vrouwen.
Bij de eerste vrouw is angst voor een affaire, en is er onderliggend een negatieve lading van een ervaring van een ex-partner die haar heeft bedrogen met een andere vrouw.
En bij de tweede vrouw is er dankbaarheid en is er onderliggend er een positieve lading van een herinnering aan haar hardwerkende vader die alles voor het gezin over had. Haar vader nam een tweede baan erbij, zodat zij kon gaan studeren.
Beide vrouwen hebben andere levenservaringen die getriggerd worden en ze reageren overeenkomstig.
De bril waardoor ze de wereld ervaren is gekleurd door hun levenservaringen.
Je levenservaringen en bijbehorende emotionele lading kan geraakt worden door een (soms kleine) trigger in het hier en nu.
Het is als een ijsschots. Boven water zie je slechts een puntje. Maar onderliggend (in je onderbewustzijn is er een enorme berg vol herinneringen en emoties.)
De automatische en vaak onbewuste reacties die voortkomen uit de onderliggende lading noemen ze in de psychologie vaak schema’s. Deze schema’s kun je vergelijken met een gekleurde bril. De manier waarop je hebt geleerd de wereld waar te nemen.
Het is soms heel lastig je bewust te zijn van deze bril en de kleur van je glazen.
Wanneer je naar dit plaatje kijkt:
Zie je al hoe lastig het is om hetzelfde getal waar te nemen!
Zo kan iemand die een stad beschrijft onder andere een groene boom in die stad beschrijven en de ander juist een betonnen gebouw in diezelfde stad. Echter wie heeft er gelijk? Het zijn beide onderdelen van de stad. Het is je waarneming die bepaald hoe je deze stad beleeft.
Je kunnen inleven in het perspectief van de ander is belangrijk in het leren omgaan met de verschillende brillen waardoor je de wereld bekijkt!
Er waren eens een man en vrouw die samen ruzie maakten. Ze waren aan het bekvechten. Beiden wilden hun gelijk. Tijdens deze ruzie deed de man een stap naar achteren. Hij zei ‘je bent boos he’. Ja! Schreeuwde de vrouw terug…
Hij ‘je kunt je bijna niet meer voorstellen dat je van me houdt!’
De vrouw was wat verbaast. En de man vervolgde: ‘ook al ben ik boos op je, ik hou nog steeds van je’. De vrouw moest vervolgens huilen en ze knuffelden elkaar. Door zijn liefdevolle reactie en zijn vermogen om tijdelijk buiten hun ruzie (en automatische reacties) te gaan staan had hij de situatie doorbroken. De verbinding was hersteld. Onder de boosheid zat slechts angst voor verlies aan connectie. En het bekvechten was een onbeholpen manier geweest om de ander naderbij te krijgen.
Wij zouden wanneer we door het raam van dit stel naar binnen zouden kijken kunnen zien dat het schreeuwen niet echt een handige manier is om de ander over te halen om van je te houden! Die conclusie lijkt heel eenvoudig!
Wij zouden dat heel anders doen! Toch?
Toch blijkt dat de meeste stellen het lastig vinden om uit dergelijke situaties te stappen.
Zo ook Jan en Mieke: In deze Corona tijd werd geadviseerd om niet met contant geld te betalen. Mieke probeerde toch met contant geld te betalen bij de winkel en Jan zei daar wat van. Volgens Mieke sprak hij boos tegen haar. Volgens Jan was het slechts met milde irritatie dat hij haar aansprak. Voor ze het wisten werd dit meningsverschil een heus incident waarbij ze uiteindelijk een week niet tegen elkaar praatten! Wat gebeurde hier nu? Mieke werd bang door de toon van Jan welke zij door haar gekleurde bril interpreteerde als zijnde ‘boos’. Jan voelde zich door zijn gekleurde bril ‘verkeerd begrepen en afgewezen, hij deed het ‘weer’ niet goed’.
Mieke trok zich terug en Jan trok zich terug. En de week stilzwijgen was een uiting van hun onderliggende pijn en onvermogen om met elkaar de verbinding te herstellen.
Hun automatische interpretaties en gekleurde brillen zorgden er onbewust voor dat ze elkaar verkeerd begrepen! Hun automatische reacties zorgden vervolgens voor verwijdering i.p.v. voor verbinding!
Mensen hebben dus niet allemaal openlijk conflicten, soms is er een koude oorlog, of trekken zij zich wederzijds terug in hun aparte bezigheden zoals Mieke en Jan. Of het nu woede is, afstand nemen, claimen, beschuldigen. We hebben allemaal automatische reacties! Allemaal! Zelfs als we liefdevol willen praten kan het onderdeel zijn van een aangeleerde manier tot het zoeken van contact. En wanneer je partner zich nu net door dat ‘we moeten praten’ in het nauw gedreven voelt, ontstaat er toch weer een cirkel!
Kun je het dan nooit goed doen? Ja wel, het gaat erom dat we ‘het’ BEWUST doen. Wanneer we BEWUST omgaan met onze gevoelens, triggers en interpretaties. Dan keren we terug bij onszelf. Het is niet zo zeer de ander die onze pijn veroorzaakt maar de reactie in onszelf. En daar voor en voor onze reacties kunnen we uiteindelijk verantwoordelijkheid nemen!
Het goede nieuws is dat we allemaal kunnen leren om uit onze cirkels te stappen. Om in plaats van automatisch te reageren, de situatie niet persoonlijk te nemen maar in te gaan op de boodschap achter de inhoud. Het gevoel achter de reactie, de behoefte achter het gedrag.
Wanneer we schreeuwen, of ons terugtrekken doen we dat meestal niet omdat we de ander willen kwetsen. Maar omdat we pijn hebben en niet weten hoe we met de pijn moeten om gaan. Omdat we bang zijn voor de pijn van afwijzing. Of soms zelfs omdat we zielsgraag liefde willen ervaren maar niet weten hoe we erom moeten vragen.
Door:
Zelfs in het bedrijfsleven worden we soms getriggerd, automatisch reageren doen we overal!
Er kwam Corona. Jack werkte als commercieel directeur in een grote multinational. Het was een bedrijf welke eerst onder leiding van Jack veel winst maakte, alleen het begon onder druk van alle overheidsmaatregelen zijn omzet te verliezen en de raad van commissarissen – die eerst zo complimenteus waren, begonnen Jack te bekritiseren. Ze werden bang en begonnen vanuit hun angst Jack te bekritiseren.
Jack werd getriggert en geraakte in een automatische reactie die hem niet hielp! Hij ging in de verdediging, kon niet meer goed luisteren en hij verloor zijn gebruikelijke relativeringsvermogen.
Zoals bij veel mensen werd er in Jack en de raad van commissarissen een vicieuze cirkel aangezet.
Door met Jack te werken aan de onderliggende triggers. Door de lading van onderliggende gebeurtenissen te verwerken ontstond er bij Jack ruimte. Ruimte om de situatie te observeren en ander gedrag te kiezen. Hij schoot doordat zijn oude lading niet meer werd getriggert niet meer in de automatische verdedigingsmodus. Hij won het vertrouwen terug van de raad van commissarissen en was in staat het bedrijf door moeilijke tijden heen te loodsen!
Ons verstand is niet voldoende. Het is belangrijk om ook BEWUST te worden van onze emoties.
Onze emoties zijn boodschappers.
We hebben een emotioneel brein. Het is zo gemaakt en geprogrammeerd dat het ons verstandelijke vermogen kan overschrijven. Wanneer we in gevaar zijn is dat van levensbelang. Wanneer we in een oerwoud zouden lopen en we trappen op een slang moeten we vliegensvlug reageren zonder te hoeven denken: ‘ eeehhhhh, even nadenken hoor, is dat een slang of is het een tak?’
Nee, we moeten instant van schrik en emotie naar achter springen, onze voet optillen en reageren. Zodat we niet worden doodgebeten. Daarna zien we wel of het een tak of een slang is! Ons emotionele brein zorgt er dus voor dat we instinctief onszelf beschermen!
Zo werkt dat ook wanneer we getriggert worden… onze partner kan door onze emotionele hersenen ineens als een potentieel gevaar worden gezien waarbij we ons automatische terugtrekken of in gevecht gaan.
We zijn ons hier niet van bewust. Het is gewoon hoe onze hersenen werken. Ze willen ons beschermen tegen gevaar. En om het eerste voorbeeld aan te halen, wanneer de eerste vrouw wordt getriggerd door het telefoontje van haar man: ‘ik ben voor de derde keer deze week laat van mijn werk!’ detecteert haar emotionele brein: ‘gevaar’ en ze reageert getriggerd overeenkomstig door boos te worden. Ze probeert automatisch op de manier die ze kent het gevaar af te wenden.
“Leuk allemaal Tessa. Interessant ook, maar wat moet IK hier nou mee?!“
Goede vraag: Wat betekent dit voor jou?
De crux is dat ook jij je realiseert dat je beïnvloed wordt door jouw emotionele brein. Zelfs als je je zelf als nuchter en rationeel beschouwd. Zelfs als je naar de toekomst wilt kijken in plaats van naar het verleden.
Wanneer je wordt getriggerd is het dus belangrijk om je af te vragen:
Je vind op die manier jouw emotionele lading. We hebben allemaal lading in onze rugzak. Wanneer je deze leert kennen, kun je het oplossen!
Onbewuste pijn, angst en schaamte hebben we allemaal. We dragen het onbewust met ons mee totdat iets of iemand ons triggert. En als je wordt getriggerd krijg je de kans om te ontdekken wat er onder de oppervlakte speelt!
Onder boosheid zit vaak angst. Onder ‘je boven de ander voelen staan’ zit vaak onzekerheid.
Als er iets in je wordt geraakt zit er iets wat geraakt kan worden.
Als je de delen in jezelf hebt geheeld wordt je nieuwsgierig naar de ander. Wanneer je rugzak bekend terrein is en van zijn lading is ontdaan, komt er ruimte voor ons natuurlijke vermogen tot compassie!
Het gaat hier om universele menselijke dynamieken!
We kunnen hiervan leren en door bewuster om te gaan met ons gedrag en emoties, onze relaties te verbeteren!!
© 2024 Tessa
