Een familieopstelling laat snel en zonder veel woorden zien wat de onbewuste oorzaak is achter ons gedrag. Opstellingen helpen om de tot nu toe verborgen verbanden te zien met het grotere geheel waar we onderdeel van zijn. Pas als de verstrikkingen en blokkades zichtbaar zijn, kunnen we nieuwe mogelijkheden vinden om ons op liefdevolle wijze los te maken van hardnekkige patronen.

Door op een intuïtieve manier te verbinden met het systeem komt er informatie naar voren. Door te werken met representanten of elementen kun je in jouw energetische veld balans brengen waardoor je blokkades kunt oplossen of inzicht krijgt in situaties.

Loyaliteit

Veel van onze patronen, overtuigingen en gedrag vinden hun oorsprong in de familie waarin we zijn opgegroeid. Vanuit een onbewuste loyaliteit nemen we niet alleen bekrachtigende, maar ook beperkende patronen mee. Als volwassene functioneren we onbewust nog vaak volgens deze blauwdruk.

Een levende foto

Een opstelling kun je zien als een (levende) foto. Het is een ruimtelijke uitbeelding van een systeem (een familie, team of organisatie) waar je deel van uit maakt of bij betrokken bent. Het bijzondere aan opstellingen is dat dit een energetisch krachtenveld openbaart, dat zichtbaar wordt met behulp van opgestelde mensen, poppetjes of andere elementen. Een opstelling geeft vrijwel altijd verbluffend weer hoe de werkelijke verhoudingen en onderliggende patronen in het betreffende systeem zijn.

Het verloop van een opstelling

Als begeleider stel ik een aantal vragen aan degene die een vraag inbrengt. Het is niet nodig om het thema precies te kunnen verwoorden. De focus ligt niet zozeer op je individuele beleving van de relatie met anderen. Dat is weliswaar belangrijk in jouw leven, maar heeft geen invloed op wat wordt verstaan onder de systemische werking.

Wat systemisch wel van invloed is, zijn feitelijke gebeurtenissen als vroeg gestorven ouders of kinderen, emigratie, verstoten familieleden, geheimen of taboes, ongelukken of misdaad. Ernstige gebeurtenissen beïnvloeden familieleden en latere generaties.

In een opstelling wordt gewerkt met representanten. Zij vertegenwoordigen iets of iemand uit het systeem. Ze kunnen jou en je familieleden representeren, maar ook abstracte elementen als het leven, het geloof, het lot of het geboorteland.

De cliënt legt beide handen op de schouders van de representant en brengt deze volgens zijn of haar gevoel naar de juiste plaats. Wanneer gebruik wordt gemaakt van elementen in plaats van mensen zet de cliënt deze op hun plek. Tijdens het opstellen voelt de cliënt zijn of haar eigen innerlijke beweging en volgt deze tot de plek voor de betreffende representant/het element juist aanvoelt. Zo doet hij of zij dat met alle representanten, totdat ze allemaal hun plaats hebben gekregen in de ruimte, in een bepaalde positie ten opzichte van elkaar. Dit innerlijke beeld van de cliënt is de start van de opstelling. Vanaf dat moment gaat de cliënt zitten en kijkt naar wat er in de opstelling zichtbaar wordt.

Een veld van energie

Het bijzondere is dat de representanten toegang blijken te krijgen tot de gevoelens van degene die ze representeren.

De informatie komt van hun plek in de opstelling. Dit fenomeen laat zich niet verklaren. Bert Hellinger, de grondlegger van de methodiek, spreekt hier van ‘het wetende veld’.

De representanten letten, terwijl ze opgesteld worden, op veranderingen in hun lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens. Bijvoorbeeld dat hun hart sneller klopt, dat ze naar de grond willen kijken, zich plotseling zwaar of juist heel licht voelen, woedend of verdrietig worden. Ook is het behulpzaam als ze letten op de beelden en de woorden die van binnenuit opkomen.

De opstelling komt tot ‘leven’ doordat de representanten informatie geven over hun gevoelens en over de eventuele neiging om te bewegen. Hierdoor wordt de onderliggende dynamiek in het systeem zichtbaar. Door herkenning van de dynamiek is verandering mogelijk. De representanten nemen verschillende plekken in en hun reactie geeft weer of de beweging leidt tot meer ontspanning. Op deze manier ontvouwt zich een nieuw beeld waar een ieder zijn of haar juiste plek binnen het systeem (her)vindt. Wanneer een juiste plek voor alle leden uit het systeem is gevonden, kan de cliënt (wanneer hij of zij daar klaar voor is) zelf in de opstelling gaan staan, zijn/haar eigen plek binnen het systeem innemen en ervaren.

Wat zich in het familiesysteem afspeelt kan niet worden bedacht. De beweging komt vanuit het systeem zelf.

Een familieopstelling: inzicht en heling

We weten vaak niet dat we verbonden zijn met een dynamiek van een systeem, tót we ons er bewust van worden door de beelden van een opstelling. Het kan zijn dat mensen, na lang werken aan zichzelf of na jarenlange therapie, erachter komen dat de oorzaak van een patroon niet bij henzelf ligt, maar de oorsprong vindt in de familiegeschiedenis.

Het is van belang om je te realiseren dat je de geschiedenis niet kunt veranderen. Wat je wel kunt veranderen is hoe je ermee omgaat. Jouw onderbewuste heeft alle informatie opgeslagen en jij bent degene die daar toegang tot hebt. Een opstelling laat je buiten jezelf zien wat je van binnen doet en verandert het enige dat je kunt veranderen: je perceptie op wat is geweest.

Deelname aan een opstelling vraagt het besef dat alleen jij jezelf kunt helen en de bereidheid en moed om op een dieper niveau naar jezelf te kijken. Een opstelling is een uitnodiging om in te sluiten wat er is, precies zoals het is.

Opstellingen worden als helend en bevrijdend ervaren. Na een opstelling ga je naar huis met een nieuwe perceptie en minder projectie op anderen. Een transformatie op het diepste niveau van je bewustzijn geeft een krachtige impuls voor een fundamentele verandering in je leven.

Het effect van een opstelling

Een familieopstelling bewerkstelligt dat het systeem opnieuw wordt ‘geordend’, zodat iedereen energetisch de juiste plek weer kan innemen en er weer balans komt in het systeem. Hierdoor kan de levensenergie weer stromen.

Na een opstelling komt er een proces op gang. Het kan zijn dat je los kunt laten wat is geweest is. Het kan ook zijn dat dit proces wat meer tijd nodig heeft. Een opstelling is een moment van heroriëntatie en verzoening. Het geeft een impuls om een nieuwe plek in te nemen en je anders te gaan verhouden, waardoor er een beweging naar de toekomst mogelijk is.